Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009

Ο παραδοσιακός οικισμός Άγιος Προκόπιος βρίσκεται στο κέντρο του νησιού της Κέρκυρας σε υψόμετρο 135 μέτρων περίπου. Απαρτίζεται από τέσσερις γειτονιές, ενωμένες μεταξύ τους: Καρδάτικα, Λιγνάτικα (Φατουμάτικα), Μαμαλάτικα, Κάτω Γειτονιά.

Διοίκηση
Στις ιστορικές πηγές πρωτοσυναντάται το 1381 η βαρωνία ή φέουδο Psorarci, ενώ από το 1497 εμφανίζεται ως «χωρίον των Ψωραραίων».
Με το σχηματισμό των πρώτων Δήμων (1866) αποτέλεσε ομώνυμο οικισμό του Δήμου Αστυγειτόνων, που αργότερα (1869) συγχωνεύθηκε στο Δήμο Μεσοχωριτών. Με τη διάλυση των Δήμων (1912) και τη δημιουργία των Κοινοτήτων, αποτέλεσε μαζί με τους Καστελλάνους Μέσης μία Κοινότητα, ενώ με βασιλικό διάταγμα της 5ης Μαρτίου 1919 ιδρύθηκε η Κοινότητα Ψωραρών, που το 1936 μετονομάσθηκε σε Κοινότητα Αγίου Προκοπίου. Από το 1995 αποτελεί ομώνυμο οικισμό του Δήμου Αχιλλείων.
Η τοπική διοίκηση ασκούνταν από κατοίκους του χωριού, που αποκαλούνταν γέροντες ή προεστοί.

Έθιμα
Όπως όλα τα χωριά της Κέρκυρας, και ειδικά της περιοχής της Μέσης, τηρεί τα πατροπαράδοτα έθιμα μέχρι σήμερα. Πέρα από τις θρησκευτικές εκδηλώσεις της Μεγάλης Εβδομάδας, τη δεύτερη ημέρα της διακαινήσιμου εβδομάδας (Νια Δευτέρα) λιτανεύεται η αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας (Madre della Consolazione) και της Αναστάσεως του Κυρίου. Η λιτάνευση αυτή μαρτυρείται ήδη από το 1671.
Την Κυριακή των Αγίων Πάντων γίνεται πανηγύρι δίπλα στον φερώνυμο Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος και των Αγίων Πάντων. Λίγες εβδομάδες αργότερα πραγματοποιείται ένα από τα παλαιότερα και πλέον ονομαστά πανηγύρια του νησιού, προς τιμήν της εορτής του Αγίου Προκοπίου (8 Ιουλίου).

Σύλλογοι
Κατά καιρούς λειτούργησαν στο χωριό διάφορα σωματεία με πολιτιστικό ή αγροτικό χαρακτήρα (Ωδικός Σύλλογος από το 1925, Λαϊκή Τράπεζα από το 1926, Σύλλογος Αγροτοπαίδων από το 1950, κ.ά.). Σήμερα, στους κόλπους του Πολιτιστικού Συλλόγου (1980) λειτουργεί μικτή χορωδία και φωτογραφική ομάδα, ενώ κατά καιρούς διοργανώνονται ποικίλες εκδηλώσεις (θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις, κ.ά.) από μέλη του Συλλόγου ή από φιλοξενούμενα συγκροτήματα.

Αρχιτεκτονική
Το χωριό έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός από το 1978. Οικιστικά, αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της ντόπιας αρχιτεκτονικής, καθώς απαρτίζεται από οικιστικά σύνολα (γειτονιές), που φέρουν αμιγή παραδοσιακά στοιχεία. Για αρκετές κατοικίες, που διατηρούνται μέχρι σήμερα, σώζονται μαρτυρίες ήδη από το 17ο αι..

Οι ναοί
• Από τα παλαιότερα κτίσματα είναι ο ναός του Αγίου Βασιλείου, ο οποίος υπήρχε ήδη στις αρχές του 16ου αι. (1511). Οι αγιογραφίες είναι δείγματα της εγχώριας λαϊκής παραγωγής.
• Ο ναός του Αγίου Προκοπίου μνημονεύεται στις πηγές ήδη από τις αρχές του 16ου αι . Περί τα τέλη του 19ου αι. καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά. Στα θεμέλια του μικρού αυτού ναού κτίστηκε μεγαλύτερος ναός και ανηγέρθη πυργωτό κωδωνοστάσιο, του οποίου οι εργασίες περατώθηκαν το 1937.
• Ο ναός της Αγίας και Ζωαρχικής Τριάδος εγκαινιάστηκε το έτος 1745. Φέρει αντιπροσωπευτικά δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των ναών του νησιού. Το τέμπλο -από πέτρα και γύψο- διατρέχεται από την «άμπελο» και κοσμείται από αγιογραφίες ονομαστών αγιογράφων της εποχής τους, όπως του ιερέα Θεοδώρου Αγγελάτου και του ιερομόναχου Δανιήλ Κόκλα. Πέρα από τις φορητές εικόνες σώζονται τοιχογραφίες των μέσων του 18ου αι. (δεξιά μονή Αγίας Τριάδας, ποδιές δεσποτικών).

Φυσικό περιβάλλον
Ο οικισμός περιστοιχίζεται από τον ‘κερκυραϊκό ελαιώνα’. Υπεραιωνόβιες ελιές και κυπαρισσώνες βρίσκονται δίπλα στα σπίτια. Σημαντικό στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος του χωριού είναι η ελιά τ’ Άη Προκοπιού, που είναι μάλλον η γηραιότερη και μεγαλύτερη σε μέγεθος ελιά του νησιού (περιφέρεια κορμού 19 μέτρα). Η ελιά αυτή βρίσκεται νοτιοανατολικά του λόφου του Αγίου Προκοπίου, μέσα στο χωριό.



Εξέλιξη πληθυσμού

Έτος απογραφής Κάτοικοι
1940 497
1951 424
1961 413
1971 338
1981 260
1991 388
2001 380

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου